Τα φυσιολογικά κυρτώματα της σπονδυλικής στήλης είναι προαπαιτούμενα για την φυσιολογική θέση της σε σχέση με την λεκάνη. Η οποιαδήποτε παρέκκλιση από την φυσιολογική στάση οδηγεί και σε μεταβολή της σπονδυλικής, προκαλώντας έτσι την εμφάνιση της κύφωσης, της λόρδωσης ή και της σκολίωσης.
Εικόνα 1 Σπονδυλική στήλη και φυσιολογικά κυρτώματα.
Η αιτιολογία εμφάνισης της σκολίωσης, το εύρος της επιδείνωσης, η ηλικία στην οποία κάνει την εμφάνιση της καθώς και η προοδευτική παραμόρφωση ποικίλουν χρονικά. Συνήθως εμφανίζεται σε νεαρή ηλικία οδηγώντας σε αρκετές περιπτώσεις στην εμφάνιση συγγενών ανωμαλιών της λεκάνης, των σπονδύλων ή/και των πλευρών. Το παραμορφωτικό κύρτωμα μπορεί να εμφανιστεί κυρίως στην θωρακική μοίρα, στην οσφυϊκή μοίρα ή και στις δύο ταυτόχρονα.
Η σκολίωση μπορεί να περάσει απαρατήρητη κατά την περίοδο της οστικής ανάπτυξης και σε αρκετές περιπτώσεις αυτό είναι το σημαντικότερο αίτιο που προκαλεί την εμφάνιση ισχυρών παραμορφώσεων στην σπονδυλική στήλη.
Σύμφωνα με το εθνικό κέντρο σκολίωσης της Αμερικής προσπαθώντας να δώσουνε έναν ορισμό στην σκολίωση κατέληξαν στο συμπέρασμα πως ο όρος της σκολίωσης περιγράφει μια κατάσταση και δεν αποτελεί διάγνωση. Αναφερόμενη στον όρο της σκολίωσης, περιγράφουμε μια παραμόρφωση της σπονδυλικής στήλης που δημιουργεί παρέκκλιση ή πλάγιο κύρτωμα κατά το μετωπιαίο και συχνά συνοδεύεται από στροφή των σπονδύλων κατά το εγκάρσιο επίπεδο.
Εικόνα 2 (Αρ.) Φυσιολογική σπονδυλική στήλη - (Δεξ.) Σπονδυλική στήλη με σκολίωση.
Σήμερα πιστεύεται πως για την εμφάνιση της σκολίωσης σημαντικό ρόλο παίζει η κληρονομικότητα, ορμονικοί παράγοντες, μηχανικοί και διατροφικοί παράγοντες, καθώς υπάρχουν ενδείξεις πως η σκολίωση εμφανίζεται συχνότερα σε ψηλά και αδύνατα παιδία. Υποστηρίζεται μάλιστα πως η εμφάνιση και η εξέλιξη της πάθησης είναι γενετικά προκαθορισμένη.
Υπάρχουν δύο μορφές σκολίωσης, η συγγενής και η λειτουργική σκολίωση.
Στην συγγενή μορφή σκολίωσης καταγράφονται οστικές ανωμαλίες της σπονδυλικής στήλης οι οποίες δημιουργούνται κατά τη διάρκεια της μεμβρανώδους φάσεως, δηλαδή κατά την 2η με 5η εβδομάδα της εμβρυϊκής ζωής. Συχνά συνοδεύεται από συγγενείς ανωμαλίες όπως καρδιοπάθειες ή ανωμαλίες του ουροποιητικού συστήματος. Ο λόγος εμφάνισης της μπορεί να οφείλεται στο μη φυσιολογικό σχηματισμό των σπονδυλικών σωμάτων, στην απουσία σπονδυλικού σώματος ή/και στον μερικό σχηματισμό ή ιεροποίηση των σπονδύλων.
Η εμφάνιση της σκολίωσης συνδέεται με μία σειρά παθήσεων του νευρικού και του μυϊκού συστήματος. Ασθενείς που πάσχουν από νευρομυϊκές παθήσεις όπως η μυϊκή δυστροφία και δεν είναι περιπατητικοί συχνά εμφανίζουν ισχυρές δυσμορφίες στη σπονδυλική στήλη οι οποίες επιδεινώνονται όσο μειώνεται η βάδιση.
Η θεραπεία της συγγενούς σκολίωσης είναι μοναδική για κάθε ασθενή και εξαρτάται από την μορφή της παραμόρφωσης, ενώ στους ασθενείς που συνοδεύεται από νευρομυϊκές μεταβολές το χειρουργείο είναι η μοναδική επιλογή, έχοντας ως σκοπό τη διόρθωση και τη σταθεροποίηση της σπονδυλικής στήλης. Μια άλλη υποκατηγορία της συγγενούς σκολίωσης είναι η ιδιοπαθής. Στις περισσότερες περιπτώσεις (80%) το αίτιο το οποίο προκαλεί τη στροφική παραμόρφωση των σπονδυλικών σωμάτων δεν είναι γνωστό. Η μορφή αυτή καλείται ιδιοπαθής και περιλαμβάνει το μη φυσιολογικό σχηματισμό των σπονδυλικών σωμάτων, την ασύμμετρη στάση, πιθανώς την δυσλειτουργία του προδομικού συστήματος και τέλος τη μη φυσιολογική κατανομή νευρομυϊκών ατράκτων στους παρασπονδυλικούς μύες. Η πάθηση αυτή δεν χαρακτηρίζεται από κάποια συμπτώματα και αυτός είναι και ο λόγος που διαφεύγει της διάγνωσης και γι’αυτό συστήνεται τα νεαρά άτομα να εξετάζονται τουλάχιστον 2 φορές ετησίως. Στην ιδιοπαθή μορφή παρατηρείται στροφή των πλευρών μαζί με τους σπονδύλους, προβάλλοντας στο πίσω κυρτό μέρος της καμπύλης (προκαλώντας διόγκωση της ράχης) και προς τα εμπρός στο κοίλο μέρος της καμπύλης.
Εικόνα 3 Μεταβολή κυρτωμάτων σπονδυλικής στήλης.
Τα σπονδυλικά σώματα στρέφονται προς το κυρτό της καμπύλης και οι ακανθώδεις αποφύσεις προς το κοίλο. Έτσι δημιουργούνται παθολογικές αλλαγές στα σπονδυλικά σώματα και τους μεσοσπονδύλιους δίσκους (μείωση του ύψους προς το κυρτό της καμπύλης).
Κάποια στατιστικά στοιχεία που έχουν συγκεντρωθεί τα τελευταία χρόνια, έχουν δώσει σημαντικές πληροφορίες για τις ηλικίες που εμφανίζονται οι παραμορφώσεις, καθώς επίσης και για το τύπο τις παραμορφώσεις. Έτσι λοιπόν, έχει βρεθεί πως σε αγόρια ηλικίας 0 έως 3 ετών, συχνότερα παρουσιάζεται η αριστερή κλίση, η οποία μετά την ηλικία των 5 ετών ραγδαία επιδεινώνεται, ενώ ολοκληρώνεται στην ηλικία των 10-18 ετών, όταν δηλαδή ολοκληρώνεται και η σκελετική ανάπτυξη. Στα κορίτσια για λόγους οι οποίοι δεν είναι γνωστοί η επιδείνωση της δυσμορφίας και η παραμόρφωση του κυρτώματος παρουσιάζεται πιο έντονα στο διάστημα των 10 με 16 ετών.
Υπάρχει μια εντύπωση πως η εμφάνιση της σκολίωσης συνεπάγεται πάντοτε και περιορισμό της κίνησης της σπονδυλικής στήλης, κάτι το οποίο δεν ισχύει παρά μονάχα όταν η γωνία της παραμόρφωσης περάσει τις 30 μοίρες, ενώ επίσης το ενδεχόμενο της χειρουργικής επέμβασης θα πρέπει να εξετάζεται όταν πλέον η παραμόρφωση δεν μπορεί να ελεγχθεί με την χρήση του κηδεμόνα. Θα πρέπει να αναφέρουμε πως στις νεαρές ηλικίες που δεν έχει ολοκληρωθεί η σκελετική ανάπτυξη, το ενδεχόμενο μιας χειρουργικής επέμβασης θα προκαλέσει μεταβολές και στο τελικό ύψος, μειώνοντας το. Όμως αυτό το αποτέλεσμα είναι σίγουρα καλύτερο, αφού θα επιτευχθεί η φυσιολογική θέση της σπονδυλικής στήλης.
Προβλήματα όμως μπορεί να δημιουργηθούν και στο κάρδιο-αναπνευστικό σύστημα, όταν η γωνία του θωρακικού τοιχώματος ξεπεράσει τις 50 μοίρες, όπου πλέον δυσκολεύει η φυσιολογική λειτουργία του κάρδιο-αναπνευστικού συστήματος. Ο κίνδυνος μπορεί να αυξηθεί ακόμη περισσότερο, όταν ο ασθενής εμφανίσει παραμόρφωση 80 μοιρών. Πέραν όμως από τα πρωτογενή προβλήματα σε βάθος χρόνου μπορεί να εμφανιστούν και δευτερογενείς εκφυλιστικές αλλοιώσεις, όπως εκφυλιστική δισκοπάθεια και σπονδυλαρθρίτιδα.
Σε γενικές γραμμές η αντιμετώπιση σε αυτές τις περιπτώσεις περιλαμβάνει φυσικοθεραπεία όταν η γωνία δεν ξεπερνά τις 20 μοίρες, ενώ όταν ο ασθενής είναι παιδί (10-14 ετών) και η παραμόρφωση είναι 20 έως 40 μοίρες, τότε η αποκατάσταση περιλαμβάνει κηδεμόνα και φυσικοθεραπεία, ενώ και στις δύο περιπτώσεις συνίσταται συχνή παρακολούθηση από τον γιατρό. Όταν όμως η γωνία είναι μεγαλύτερη τον 40-50 μοιρών, τότε η μοναδική επιλογή είναι η χειρουργική αντιμετώπιση, με σπονδυλοδεσία.
Όσον αφορά την λειτουργική σκολίωση, αναφερόμαστε σε μια μορφή η οποία μπορεί να αποκατασταθεί όταν αρθεί το αίτιο που την προκαλεί και φυσικά δεν έχουν δημιουργηθεί μόνιμες παραμορφώσεις. Στην κατηγορία αυτή ανήκουν η αντισταθμιστική σκολίωση λόγω ανισοσκελίας (το ένα πόδι είναι κοντύτερο του άλλου), η στατική σκολίωση, που δημιουργείται λόγω της κακής στάσης ή της απότομης μυϊκής σύσπασης, π.χ. λόγω της μεταβολής του κέντρου βάρους κατά το τελευταίο τρίμηνο στην εγκυμοσύνη. Άλλη μια περίπτωση είναι η μυϊκή υπερτροφία και τέλος είναι η αντιαλγική σκολίωση που παρατηρείται σε κρίσεις δισκοκήλης και είναι αποτέλεσμα προσπάθειας του ατόμου να ελαττώσει την πίεση του μεσοσπονδύλιου δίσκου στην αντίστοιχη ρίζα.
Θα πρέπει να αναφέρουμε πως στην λειτουργική σκολίωση δεν παρατηρούμε διόγκωση της ράχης, αλλά ούτε και στροφή των σπονδυλικών σωμάτων.
Εικόνα 4 Aντισταθμιστική σκολίωση.
Κάποιοι επιβαρυντικοί παράγοντες οι οποίοι συχνά προσπερνιόνται είναι ο ρόλος της άσκησης, η επίδραση της διατροφής και των διαταραχών αυτής, η αμηνόρροια των γυναικών και η οστεοπενία που μπορεί να εμφανίσουν οι γυναίκες.
Η υπερβολική άσκηση ή κάποιες φορές και ο πρωταθλητισμός θα πρέπει να αξιολογείται με ιδιαίτερη βαρύτητα. Έχει πλέον αποδειχθεί πως η υπερβολική άσκηση μπορεί να επιφέρει αρνητικές επιπτώσεις στο σκελετικό σύστημα και στην έμμηνο ρύση, προκαλώντας ακόμη και συμπτώματα καθυστέρησης και αμηνόρροια. Σε συνδυασμό και με την ελλιπή θερμιδική λήψη, μπορεί να παρατηρηθεί ακόμη και μείωση του βάρους 10-20% του φυσιολογικού. Ως αποτέλεσμα της μη ολοκλήρωσης του φυσιολογικού μεταβολισμού, έχουμε την αργοπορημένη οστική ανάπτυξη και την οστεοπενία. Ύστερα από έρευνα που πραγματοποιήθηκε, καταγράφηκε ένα αρκετά υψηλό ποσοστό της τάξεως του 30-50% νεαρών κοριτσιών, τα οποία λόγω της υπερβολικής άσκησης παρουσιάζουν άτακτη έμμηνο ρύση, δηλαδή εμφανίζουν 6-9 φορές το χρόνο ή και λιγότερο συχνά. Μείωση της έμμηνου ρύσης, συνεπάγεται και κίνδυνο εμφάνισης οστεοπενίας.
Θα κάνουμε τώρα μια αναφορά στο θέμα της αξιολόγησης, την οποία θα πρέπει ο γιατρός να πραγματοποιήσει έτσι ώστε να γίνει μια ασφαλής διάγνωση της σκολίωσης. Ο ακτινογραφικός έλεγχος αποτελεί τον πιο σαφή έλεγχο όταν υπάρχει υποψία σκολίωσης. Οι ακτινογραφίες αξιολογούνται με σκοπό τον αποκλεισμό συγγενών ανωμαλιών, αναπτυξιακών, εκφυλιστικών ή ακόμη και νεοπλασιών. Επίσης με την ακτινογραφία, δίνεται και η δυνατότητα στον γιατρό να αξιολογήσει την οστική ωρίμανση των οστών της λεκάνης και των ισχίων. Στην περίπτωση όμως που παρατηρηθεί σκολίωση, μέσο της ακτινογραφίας μπορεί να μετρηθεί και η γωνία Cobb. Η γωνία Cobb ορίζεται από τους δύο παράλληλους άξονες προς το άνω και κάτω τμήμα των σπονδυλικών αρθρώσεων με τη μεγαλύτερη κλίση και έπειτα από δύο κάθετος προς αυτούς άξονες.
Εικόνα 5 Η γωνία Cobb.
Όσων αφορά την κλινική αξιολόγηση αφορά το ιστορικό του/της ασθενούς και στα κλινικά ευρήματα. Ιδιαίτερη σημασία θα πρέπει να δοθεί σε πληροφορίες σχετικές με το ιστορικό της γέννησης. Δηλαδή σημαντικές πληροφορίες αποτελούν η διάρκεια της κύησης, το βάρος του βρέφους, το χρονικό διάστημα που έγιναν τα πρώτα βήματα, διότι θα μπορούσαν να αποτελέσουν στοιχεία για τυχόν παρεκκλίσεις από το φυσιολογικό νευρομυϊκό έλεγχο και παρεκκλίσεις που μπορεί να οφείλονται σε συγγενείς ανωμαλίες.
Επίσης σημαντικές πληροφορίες αποτελούν η συμμετοχή σε σπορ, ενώ αν ο ασθενής είναι θήλυ θα πρέπει να γνωρίζουμε πότε πρωτοεμφανίστηκε η έμμηνος ρύση, ποία είναι η θερμιδική κατανάλωση και πιο είναι το βάρος.
Τέλος το οικογενειακό ιστορικό και η κληρονομικότητα που αφορά σε παραμορφωτικές σπονδυλοαρθροπάθειες έχει σημασία στην αξιολόγηση διότι κάποιες μορφές είναι συνήθεις μέσα στην οικογένεια.
Επίσης θα πρέπει να πραγματοποιηθεί αξιολόγηση που θα εστιάζεται στην συμμετρικότητα του κορμού και την κατεύθυνση του κυρτώματος. Για να επιτευχθεί αυτό ο γιατρός, όσο και ο φυσικοθεραπευτής θα πρέπει να είναι σε θέση να πραγματοποιήσουν μια σειρά από διαγνωστικές δοκιμασίες. Οι δοκιμασίες αυτές είναι οι ακόλουθες:
Α. Adam’s test: Δοκιμασία κατά την οποία ο ασθενής εκτελώντας κάμψη του κορμού με τα άνω άκρα να είναι χαλαρά, όπου μπορούμε να παρατηρήσουμε την κλίση της σπονδυλικής στήλης.
Εικόνα 8 Δοκιμασία Adam.
Β. Ύψος ώμων: Πραγματοποιώντας μια στασική ανάλυση του ασθενή μπορούμε να παρατηρήσουμε την διαφορά της απόστασης ανάμεσα στον αγκώνα και στον κορμό σε σχέση με την αντίθετη πλευρά. Έτσι θα παρατηρήσουμε την παρέκκλιση του κορμού από τη φυσιολογική στάση. Μικρές αποκλίσεις θα πρέπει να γίνονται αποδεκτές, σε σχέση πάντα με την επικρατούσα πλευρά.
Γ. Ασυμμετρίες στάσης: Κατά την διάρκεια της στασικής ανάλυσης, θα πρέπει πέρα από το επίπεδο των ώμων να παρατηρηθεί οποιαδήποτε μεταβολή του σώματος, όπως για παράδειγμα τα ισχία, η λεκάνη, τα πλευρά ή / και το στήθος.
Δ. Πλάγια κάμψη κορμού: Αποτελεί μια από τις σημαντικότερες δοκιμασίες, καθώς κατά την αξιολόγηση της θα παρατηρήσουμε τυχόν διόρθωση του κυρτού της καμπύλης. Στην περίπτωση που διορθώνεται έχουμε να κάνουμε με λειτουργική μορφή σκολίωσης, ενώ αν όχι τότε έχουμε να κάνουμε με οργανική μορφή σκολίωσης.
Ε. Εξέταση έσω στροφής του ώμου: Κατά την εξέταση της κίνησης αυτής θα παρατηρήσουμε μια δυσκολία ώστε να φτάσει ο ασθενής το χέρι πίσω από την ωμοπλάτη, που βρίσκεται στη μεριά του κυρτού της καμπύλης.
Στ. Εξέταση ανισοσκελίας: Η μέτρηση της ανισοσκελίας ελέγχεται από το ύψος των σφυρών, των επιγονατίδων και τη συμμετρία της λεκάνης. Η μέτρηση γίνεται από ύπτια θέση και μια διαφορά της τάξεως του 1-1,5 εκ., είναι μέσα στα φυσιολογικά όρια, όμως θα πρέπει και πάλι να γίνει διόρθωση.
Ζ. Δοκιμασία Thomas: Ορισμένοι μύες μπορούν να προκαλέσουν λειτουργική σκολίωση. Ο λαγονοψοΐτης λόγω μιας απότομης σύσπασης μπορεί να οδηγήσει σε πλάγια κάμψη της οσφυϊκής μοίρας. Η αύξηση της ελαστικότητας και η επανεκπαίδευση του πρέπει να γίνουν άμεσα έτσι ώστε να μπορέσει να αρθεί το αίτιο για να αποκατασταθεί η σκολίωση.
Η. Αξιολόγηση του άκρα πόδα:
Διάφορες μεταβολές που μπορεί να υφίστανται στον άκρα πόδα, μπορούν να προκαλέσουν σκολίωση. Για παράδειγμα καταστάσεις πρηνισμού, πτώση ποδικής καμάρας, πλατυποδία ή και άλλες δυσμορφίες μπορεί να παρατηρηθούν σε περιπτώσεις ανισοσκελίας ή ασύμμετρης κλίσης της λεκάνης.
Όπως ήδη αναφέραμε σε ορισμένες περιπτώσεις η θεραπεία της σκολίωσης επιτυγχάνεται μέσω της συντηρητικής αγωγής. Η συντηρητική αγωγή περιλαμβάνει την θεραπευτική άσκηση, την χρήση ναρθήκων, την θεραπευτική έλξη, την χρήση κηδεμόνων και τη χρήση των φυσικών μέσων της φυσικοθεραπείας.
Θα κάνουμε μια σύντομη αναφορά στα οφέλη των επιλογών θεραπείας ξεκινώντας από την θεραπευτική άσκηση.
Πολλοί αναρωτιόνται κατά πόσο μπορεί η άσκηση να προκαλέσει ευθυγράμμιση της σπονδυλικής στήλης και να επιδράσει στην μείωση της γωνίας του κυρτώματος. Ο λόγος για τον οποίο προτείνεται η άσκηση είναι η αύξηση της μυϊκής ισχύος, η βελτίωση του κάρδιο-αναπνευστικού συστήματος, ο έλεγχος του βάρους και η πρόληψη της οστεοπόρωσης. Η θεραπευτική άσκηση από μόνη της δεν είναι αρκετή. Αυτό έχει πλέον τεκμηριωθεί ύστερα από πολλές μελέτες που έχουν πραγματοποιηθεί τα τελευταία χρόνια.
Ο φυσικοθεραπευτής στα πλαίσια της άσκησης θα πρέπει να διδάξει τον ασθενή ορισμένες διατατικές ασκήσεις και κάποιες ασκήσεις ενδυνάμωσης, ανάλογα με την μυϊκή ομάδα που είτε θέλει να χαλαρώσει, είτε θέλει να ενδυναμώσει. Όσο αφορά το κάρδιο-αναπνευστικό σύστημα, θα πρέπει να διδαχθούν αναπνευστικές ασκήσεις και για το συνδυασμό του κάρδιο-αναπνευστικού και της αερόβιας ικανότητας ασκήσεις που θα εκτελούνται στην πισίνα.
Διάφορα προγράμματα θεραπευτικής άσκησης έχουν σκοπό να διορθώσουν την κλίση εφαρμόζοντας ασκήσεις στον κορμό αντίθετη με το κύρτωμα. Η επιλογή θα πρέπει να γίνεται με σκοπό την επίτευξη συγκεκριμένου στόχου (μυϊκής ομάδας), πού είτε θέλουμε να διατείνουμε είτε να ενδυναμώσουμε.
Η χρήση των φυσικών μέσων της φυσικοθεραπείας (ηλεκτροθεραπεία, διαθερμία, κινησιομάλαξη) μπορούν να επιτύχουν την μυϊκή χαλάρωση. Επίσης μπορούν να χρησιμοποιηθούν και ρεύματα παθητικής ενδυνάμωσης στις μυϊκές ομάδες οι οποίες χρήζουν ενδυνάμωσης. Ένα σύγχρονο εργαλείο στην φυσικοθεραπεία είναι το biofeedback, ένα μηχάνημα το οποίο συνδυάζει την παθητική εκγύμναση με την ενεργητική συμμετοχή, θέτοντας στόχους κατά την διάρκεια της άσκησης. Τα αποτελέσματα των ερευνών είναι ενθαρρυντικά.
Τέλος αναφορά θα πρέπει να κάνουμε και στους νάρθηκες και στους κηδεμόνες. Οι νάρθηκες εφαρμόζονται από τη βάση του κρανίου έως την λεκάνη και προσφέρουν παθητική ευθυγράμμιση της σπονδυλικής στήλής. Εφαρμόζονται σε ύπτια θέση και με σκοπό τη διατήρηση της νέας σωστής θέσης της σπονδυλικής στήλης, ώστε να επιτευχθεί επιμήκυνση της σπονδυλικής και μείωση της στροφής των πλευρών. Το μειονέκτημα των ναρθήκων είναι πως δεν είναι αισθητικά αποδεκτοί και κατά τη διάρκεια της εφαρμογής τους δεν μπορούν να εφαρμοστούν θεραπευτικές ασκήσεις με αποτέλεσμα την μυϊκή αδρανοποίηση στα άτομα που εφαρμόζεται για μεγάλο χρονικό διάστημα.
Οι κηδεμόνες από την άλλη, εφαρμόζονται κυρίως σε νεαρά άτομα με ιδιοπαθή σκολίωση, με την γωνία κυρτώματος να είναι ανάμεσα στις 25-40 μοίρες και στα οποία δεν έχει ολοκληρωθεί η φάση της σκελετικής ωρίμανσης και ανάπτυξης. Ο βασικός σκοπός της εφαρμογής κηδεμόνα είναι η επιβράδυνση ή και η διακοπή της ανάπτυξης της γωνίας του κυρτώματος, αλλά επίσης είναι και η επίτευξη ευθυγράμμισης της σπονδυλικής στήλης. Η διακοπή της περιόδου χρήσης του κηδεμόνα εξαρτάται από την περίοδο όπου πλέον έχει επιτευχθεί η σκελετική ωρίμανση, γεγονός το οποίο επιβεβαιώνεται από τον ακτινογραφικό έλεγχο.
Συνοψίζοντας λοιπόν, το θέμα της σκολίωσης αποτελεί μείζονος σημασίας για την φυσιολογική ανάπτυξη της σπονδυλικής στήλης. Ο συχνός έλεγχος σε άτομα τα οποία επιδεικνύουν κάποια εικόνα σπονδυλικής μεταβολής είναι απαραίτητος. Η σωστή στάση θα πρέπει να διδάσκεται από μικρή ηλικία, καθώς τα παιδία έχουν την τάση να μιμούνται την στάση των ενήλικων, τα φορτία που ασκούνται από τα σακίδια είναι μεγάλα και η τάση των γονέων για τα παιδία να συμμετέχουν σε αθλητικές δραστηριότητες, που επικροτείτε, αλλά αρκετές φορές παρερμηνεύεται, μπορούν να προκαλέσουν σημαντικές μεταβολές στην σπονδυλική στήλη. Αναλόγως με την διάγνωση που θα πραγματοποιηθεί από τον γιατρό, θα πρέπει να αποφασιστεί και να πραγματοποιηθεί το κατάλληλο σχήμα θεραπείας, που μπορεί να περιλαμβάνει την χρήση ορθωτικών μέσων (κηδεμόνας ή νάρθηκας), η εκτέλεση φυσικοθεραπευτικών ασκήσεων ή η χρήση των φυσικών μέσων όπου αυτή κρίνεται αναγκαία.
Σκοπός από την εφαρμογή οποιουδήποτε σχήματος είναι να αποφευχθεί η μονιμοποίηση της παραμόρφωσης, η μείωση της γωνίας της παραμόρφωσης, ο ευθιασμός της σπονδυλικής στήλης και η αποφυγή των μελλοντικών προβλημάτων που θα μπορούσαν να εμφανιστούν στην σπονδυλική στήλη ή στις περιφερικές αρθρώσεις λόγω τις μη φυσιολογικής φόρτισης αυτών.